Τι κάνεις όταν σου κλέβουν την πνευματική ιδιοκτησία και σε απειλούν με καταγγελία;
Σολίστ - η 1η Εμφάνιση στην 1η εκδήλωση της Παιδικής Χορωδίας Αλεξάνδρειας
Σε όλο τον κόσμο το θέμα της πνευματικής ιδιοκτησίας είναι λεπτό και το τοπίο γενικά θολό με τους περίπλοκους και ανεπαρκείς νόμους που εφαρμόζονται κατά περίπτωση.
Πέραν όμως των νόμων και των οικονομικών συμφερόντων που συνήθως προασπίζονται υπάρχει μία πανανθρώπινη αξία που δεν είναι καθόλου θολή και ακούει στο όνομα σεβασμός. Η σημερινή μου εμπειρία, με προβλημάτισε για μία ακόμη φορά και νοιώθω την ανάγκη να τη μοιραστώ. Επιτρέψτε μου λοιπόν να σας βάλω στο κλίμα.
Το θέμα της πνευματικής ιδιοκτησίας πάντα με αφορούσε κι από τότε που άρχισα να ασχολούμαι με τη διαχείριση της ηλεκτρονικής παρουσίας των Χορωδιών Αλεξάνδρειας ακόμη περισσότερο. Χθες, λοιπόν, εκεί που δούλευα μέχρι αργά βλέπω στο Facebook την εξής φωτογραφία. Όσοι γνωρίζουν τις χορωδίες μας δεν θέλουν ιδιαίτερες συστάσεις με τον Σολίστ για να τον αναγνωρίσουν. Κοσμεί όμως την αφίσα μίας εκδήλωσης με την οποία δεν έχουν σχέση οι Χορωδίες Αλεξάνδρειας και δεν υπάρχει πουθενά κανένα είδος αναφοράς στην πηγή.
Σε αυτές τις περιπτώσεις δύο είναι πιθανές εκδοχές για τον δημιουργό:
- είτε δεν γνωρίζει ότι η εικόνα που επέλεξε ανήκει κάπου (εξ αμελείας παραβίαση)
- είτε το γνωρίζει οπότε συνειδητά καταπατά τα νομικά και ηθικά πνευματικά δικαιώματα των κατόχων.
Σε αυτό το σημείο ας βάλουμε μερικά πράγματα στη θέση τους. Καταρχήν, παρά τη διαδεδομένη αντίληψη πως ό,τι κυκλοφορεί στο ίντερνετ είναι ελεύθερο προς χρήση από τον καθένα, η πραγματικότητα είναι ότι κάθε τι ανήκει στο δημιουργό του εξορισμού και είναι ελεύθερο μόνο όταν υπάρχει σαφής διευκρίνιση (βλ. Νόμο 2121/1993 περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και Πολιτιστικών Θεμάτων). Ακριβώς δηλαδή το αντίθετο απ’ αυτό που πιστεύουν οι περισσότεροι!
Ο Σολίστ σήμερα
Έτσι, μπορεί ο Σολίστ να μην είναι σήμα κατατεθέν, καθώς δεν αποτελεί εμπορικό σήμα (οι χορωδίες υπάγονται στην Κοινωφελή Επιχείρηση του Δήμου Αλεξάνδρειας και δεν έχουν λόγο να μπουν σε τέτοια διαδικασία), αλλά αποτελεί απόλυτη πνευματική ιδιοκτησία του δημιουργού του και Καλλιτεχνικού Διευθυντή μας, καθώς και δική μου στην ηλεκτρονική του επεξεργασία.
Παρόλα αυτά και οι δυο μας χαιρόμαστε όταν βλέπουμε να χαίρει αποδοχής και δεν σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε κανένα πρόβλημα σε όποιον επιθυμεί να το χρησιμοποιήσει. Η δική μας καλή πρόθεση όμως δεν δικαιολογεί ούτε την κατάχρηση ούτε την αγένεια!
Ας γυρίσουμε όμως στο περιστατικό. Θεωρώ καλή τη πίστει ότι ο δημιουργός της αφίσας δεν πρόσεξε ότι ανήκει το σήμα σε κάποιον – και μάλιστα σε χορωδία που δεν συμμετέχει στην εκδήλωση – οπότε καλό είναι να τον ενημερώσω. Όχι γιατί θέλω να τον «μαλώσω» αλλά γιατί ως επαγγελματίας του μάρκετινγκ αντιλαμβάνομαι το άτοπο της επιλογής. Δεν βάζεις τον Άγιο Βασίλη της Coca-Cola στην αφίσα της Χριστουγεννιάτικης Συνάντησης Ελλήνων Παραγωγών Αναψυκτικών, ακόμη κι αν σου δώσει γραπτή άδεια (προφανώς το παράδειγμα δεν αποτελεί σχόλιο για κανένα αναψυκτικό, απλά παραλληλίζει την επιλογή για να γίνει κατανοητή, ούτε θεωρώ τις Χορωδίες Αλεξάνδρειας την Coca-Cola των χορωδιών).
Στέλνω λοιπόν μήνυμα σε φίλο στο facebook που είδα να αναρτά την αφίσα, μήπως γνωρίζει τους υπεύθυνους, αφήνοντας τα τηλέφωνά μου, διευκρινίζοντας ότι δεν υπάρχει πρόβλημα και αν θέλουν προτίθεμαι να φτιάξω μία πρωτότυπη αφίσα για την εκδήλωσή τους σε αντικατάσταση της υπάρχουσας.
Ο Σολίστ αποκτά πρώτη φορά χρώμα για χάρη της Μελισσάνθης
Σε λίγη ώρα δέχομαι ένα τηλεφώνημα από την υπεύθυνη του συλλόγου (όπως μου συστήθηκε), η οποία μου είπε ότι η χορωδία τους είναι η αρχαιότερη της χώρας και η ίδια επί σειρά ετών ήταν εκλεγμένο μέλος ενός από τους σημαντικότερους χορωδιακούς φορείς της χώρας. Συνομιλώ δηλαδή με έναν έμπειρο άνθρωπο σε οργανωτικά και διαδικαστικά θέματα. Αντιλαμβάνομαι ότι μάλλον νόμιζε ότι υπήρχε πρόβλημα, μένοντας ιδιαίτερα στο αν είναι ή όχι σήμα κατατεθέν στη χορωδίας. Της εξήγησα (ή έτσι νομίζω) πώς δεν είναι (αλλά δεν έχει σημασία) και ότι δεν υπάρχει πρόβλημα, απλά θεώρησα σωστό να γνωρίζουν ότι η αφίσα τους χρησιμοποιεί το έμβλημα μιας άλλης χορωδίας. Επιπλέον αφιερώνω χρόνο με την κυρία που έκανε την αφίσα (άλλη από την υπεύθυνη) να της δείξω και τις Ελληνικές Χορωδίες & Φεστιβάλ, ώστε να μπορούν πιο εύκολα να προωθούν το έργο και τις εκδηλώσεις τους, καθώς η χορωδία τους δεν έχει διαδικτυακή παρουσία.
Ο Σολίστ αποκτά 3η διάσταση
Μετά τη φιλική μας κουβέντα, αναρτώ κι εγώ την αφίσα στα κοινωνικά μέσα των δικών μας χορωδιών, ώστε και οι δικοί μας φίλοι να χαμογελάσουν με την «δημοφιλία» του Σολίστ αλλά και – γιατί όχι – να ενημερωθούν για την εκδήλωση όσοι είναι στην περιοχή. Αντί δηλαδή να απαιτήσω να κατεβεί και να αλλάξει η αφίσα όπως έχουμε δικαίωμα, διαφήμισα μέσω των χορωδιών μας την εκδήλωση με κάθε φιλική διάθεση.
Φυσικά η εικόνα έπρεπε να έχει τις σχετικές διευκρινήσεις καθώς οι άνθρωποι που θα το έβλεπαν από τις σελίδες μας θα θεωρούσαν ότι συμμετείχαμε κι εμείς. Παρά τους κινδύνους που μπορεί να ενέχει, παρακολουθώντας εκείνη την ώρα το σχετικό επεισόδιο (19:40) της αγαπημένης μου σειράς διάλεξα τη χιουμοριστική προσέγγιση γράφοντας το εξής κείμενο:
- Τι έκανες Σολίστ στην Αλεξανδρούπολη;
- Θραύση!
(παραφράζοντας τη γνωστή ατάκα…)Από όλες τις εικόνες που εμφανίζει η αναζήτηση στο ίντερνετ για χορωδίες ο Καλλιτεχνικός Όμιλος Αλεξανδρούπολης επέλεξε τον #Σολίστ μας για την αφίσα της 6ης Χορωδιακής Συνάντησης που διοργανώνει την Κυριακή, 1 Ιουνίου 2014, 19:30 στο Δημοτικό Θέατρο Αλεξανδρούπολης.
Όσοι φίλοι, λοιπόν, είστε στην περιοχή έχετε μία χορωδιακή επιλογή για το απόγευμα της Κυριακής.
Καλά να περάσετε!
Κι εκεί που θεωρώ ότι όλα έχουν καλώς κι έκανα μία καλή πράξη, σήμερα το πρωί με ξυπνάει ένα τηλεφώνημα επιεικώς έντονο στο οποίο η καλούσα κατέληξε να με απειλεί ότι θα με καταγγείλει στο συμβούλιο (υποθέτω του χορωδιακού συνδέσμου στον οποίο συμμετέχει). Δεν πιστεύω ότι άκουσα καλά και θεωρώ ότι κοιμάμαι ακόμη, γι’ αυτό και καλώ πίσω για να μου κλείσουν τελικά το τηλέφωνο κατάμουτρα αφού με απειλήσουν για μία ακόμη φορά!
Ο Σολίστ για τα 25 χρόνια χορωδίας
Τι κάνεις λοιπόν σε αυτήν την περίπτωση;
-
Τραβάς την υπόθεση μέχρι τα δικαστήρια όπου θα δικαιωθείς;
- Απαιτείς να κατέβει και να αλλάξει η αφίσα (και προφανώς τα προγράμματα) δημιουργώντας πρόβλημα στην εκδήλωση που είναι σε δυο μέρες;
- Σφυρίζεις κλέφτικα και αδιαφορείς για το γεγονός;
- Κατεβάζεις την αναρτήσεις από τις δικές σου σελίδες;
- Διατηρείς της αναρτήσεις αλλάζοντας το κείμενο;
- Αναδημοσιεύεις την αφίσα παντού με κατηγορίες αντίστοιχες των απειλών που δέχτηκες;
- Καλείς τους εμπλεκόμενους αρχίζοντας και εσύ να απειλείς;
- Καταγγέλλεις τη χορωδία για κακή πρακτική και κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας σε όλους τους χορωδιακούς φορείς;
- …?
Ομολογώ δεν έχω απάντηση και καμία από τις παραπάνω δεν φαίνεται να προσφέρει τίποτα στην πρόοδο των Ελληνικών χορωδιών.
Σίγουρα όμως προβληματίστηκα πολύ γιατί δεν είναι σπάνιο να φωνάζει ο κλέφτης και όσοι έχουν τη γνώση και την κατάρτιση να μένουν (μουδιασμένοι και) άπραγοι αφήνοντας τα κακά παραδείγματα να αναπαράγονται και να αναδεικνύονται σε πρότυπα.
Δεν περιμένω ξαφνικά όλοι να γίνουμε ειδήμονες σε όλα όσα κάνουμε. Δεν γίνεται ακόμη κι αν είμαστε ιδιαίτερα φιλομαθείς και ρωτάμε με κάθε ευκαιρία για τα πάντα. Μπορούμε όμως να μην σκοτώνουμε με τη συμπεριφορά μας όποιον ξέρει και προσφέρεται να μας βοηθήσει.
Τέλος, το να εκπροσωπούμε ένα φορέα, με ιστορία και καταξίωση, δεν είναι γαλόνια στους ώμους μας για να κομπάζουμε, αλλά τιμή και ευθύνη στις πλάτες μας. Το να δείχνουμε τον απαιτούμενο σεβασμό σε όλες τις περιστάσεις και προς όλες τις κατευθύνσεις είναι επιλογή που την οφείλουμε τόσο στους εαυτούς μας όσο και όποιον ή ό,τι εκπροσωπούμε κάθε φορά.
Η οικογένεια Σολίστ στ' άστρα
(Το παρόν άρθρο είναι καθαρά προσωπική άποψη και έκφραση και δεν γράφηκε για λογαριασμό των χορωδιών).
Σεβασμός σε όλες τις περιστάσεις κ προς όλες τις κατευθύνσεις…!!!!
Κατόπιν μηνυμάτων σας επιτρέψτε μου να κάνω δύο διευκρινίσεις.
1. Ο χώρος εδώ είναι δημόσιος και μπορείτε να γράψετε την απορία ή το σχόλιό σας.
2. Το θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων είναι πολύπλοκο, όπως αναφέρω αναφέρω και στο άρθρο, οπότε δεν είναι ντροπή να μην καταλαβαίνουμε κάποια (έως και πολλά) πράγματα επ’ αυτού.
Τα πνευματικά δικαιώματα τώρα σε σχέση με το ίντερνετ εμπλέκουν και μία ακόμη διάσταση που κάνει τα πράγματα πιο δύσκολα κι αυτή είναι η γνώση των χρηστών του διαδικτύου σε σχέση με τη λειτουργία του.
Πολλοί λενε «μα αφού το βρήκα στο google» ή «το έβγαλε το ίντερνετ».
«Το ίντερνετ» και «το google» δεν είναι πρόσωπα ούτε φορείς και δεν φέρουν καμία ευθύνη για το τι μπορεί να ανεβάσει ή να βρει κανείς σε αυτό.
Το ίντερνετ είναι απλά μία υποδομή από μηχανήματα και καλώδια που μας δίνει τη δυνατότητα να μοιραζόμαστε πληροφορίες και να επικοινωνούμε. Με «παλιές τεχνολογίες» (παραφράζοντας ένα φίλο) θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ο τοίχος της τουαλέτας που ο καθένας γράφει ό,τι θέλει. Ο τοίχος απλά υπάρχει. Δεν έχει καμία επιλογή ή ευθύνη για το περιεχόμενο των μηνυμάτων. Άρα «το βρήκα στο ίντερνετ» κυριολεκτικά έχει την ίδια βαρύτητα με το «το είδα γραμμένο στον τοίχο».
Τώρα «το google» είναι λίγο πιο σύνθετο. Υπάρχει η εταιρία Google, η οποία είναι όπως όλες οι εταιρίες και είναι υπεύθυνη για τις ενέργειές της. Αυτό όμως που εννοούμε λέγοντας «το βρήκα στο google» δεν έχει σχέση με την εταιρία αλλά με μία από τις υπηρεσίες της, τη μηχανή αναζήτησης. Το Google Search όπως άλλες μηχανές αναζήτησης ΔΕΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ, απλά το εντοπίζουν και σου δείχνουν που να το βρεις. Είναι σα να πηγαίνεις στη βιβλιοθήκη και να ζητάς από τον βιβλιοθηκάριο πληροφορίες για τα ψάρια. Μετά από ώρα θα σου φέρει μία λίστα με βιβλία και άλλα έντυπα που έχει η βιβλιοθήκη σχετικά με τα ψάρια, που θα περιλαμβάνουν από βιβλία ιχθυολογίας μέχρι Καζαμίες που εξηγούν ότι αν δεις ψάρι στον ύπνο σου είναι λαχτάρα. (Αντίστοιχα στο ίντερνετ άλλη βαρύτητα έχει το περιεχόμενο της σελίδας του Υπουργείου Ναυτιλίας για το θέμα κι άλλη της σελίδας του «τρεχαγυρευόπουλου» κι ας είναι όμορφα στημένη).
Δεν φέρει λοιπόν ευθύνη ο βιβλιοθηκάριος για τα βιβλία που υπάρχουν στη βιβλιοθήκη ούτε ο κατάλογος «παίρνει θέση» επί του θέματος.
Έτσι και οι μηχανές αναζήτησης απλά βρίσκουν ό,τι υπάρχει στη «βιβλιοθήκη» που λέγεται ίντερνετ, μόνο που όπως προανέφερα, σε αντίθεση με τις κανονικές βιβλιοθήκες, στο ίντερνετ κανείς δεν ελέγχει τι γράφεται!!!
Τέλος θα προσπαθήσω να κάνω ένα παράδειγμα (λίγο ακραίο) ώστε να γίνουν πιο κατανοητές και οι τρεις παράμετροι – πνευματικά δικαιώματα, ίντερνετ και μηχανές αναζήτησης.
Αυτό το σχόλιο που διαβάζετε τώρα, είναι δημιούργημα της δική μου «διανόησης» και αυτόματα έχω τα πνευματικά και ηθικά του δικαιώματα.
Με το που θα πατήσω το enter θα δημοσιευθεί στον παγκόσμιο ιστό (ίντερνετ) και η μόνη που έχει την ευθύνη του μηνύματος είμαι εγώ. Ούτε το Facebook ούτε το WordPress ή όποια άλλη υπηρεσία χρησιμοποιώ για να το δημοσιεύσω ούτε «το google» στο οποίο θα εμφανίζεται στις αναζητήσεις μετά από λίγες ώρες ή μέρες.
Τώρα, τα τεχνολογικά μέσα επιτρέπουν σε όποιον θέλει είτε να το αναδημοσιεύει και τ’ επιλογήν του να φαίνεται η πηγή/δημιουργός είτε απλά να το αντιγράψει αυτούσιο ή παραφρασμένο και να το παρουσιάσει ως δικό του. Το ότι πάρα πολλοί κάνουν το δεύτερο, πολλές φορές και κυρίαρχα μέσα όπως εφημερίδες και τηλεοπτικοί σταθμοί, ούτε αλλάζει τα δικαιώματα του δημιουργού ούτε μειώνει την νομική και ηθική ευθύνη του «κλέφτη».
Ελπίζω να το έκανα πιο απλό και κατανοητό. Το θέμα όμως είναι σημαντικό καθώς όλοι μας χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο και ουκ ολίγες φορές ολισθαίνουμε σε τέτοια παραπτώματα ή ακόμη χειρότερα επιτρέπουμε σε άλλους να καταπατούν τα δικαιώματά μας ή να καπηλεύονται το έργο το δικό μας ή των χορωδιών μας.
Αν υπάρχει οποιαδήποτε άλλη απορία μη διστάσετε να τη δημοσιεύσετε εδώ ως σχόλιο.